Jaki jest kalendarz wypadania zębów u dzieci?

Ząbkowanie to temat dobrze znany rodzicom niemowląt. Mniej mówi się natomiast o momencie, w którym mleczaki zaczynają wypadać. Ten proces, choć naturalny i nieunikniony, często budzi pytania i niepokój. Kiedy powinien wypaść pierwszy ząb? Czy kolejność ma znaczenie? A co, jeśli ząb się chwieje, ale nie wypada tygodniami? Poznanie kalendarza wypadania zębów mlecznych pozwala lepiej zrozumieć, czego można się spodziewać w kolejnych latach rozwoju dziecka.

Kiedy wypadają pierwsze zęby mleczne?

U większości dzieci pierwszy mleczak wypada między 5. a 7. rokiem życia. Zazwyczaj są to dolne siekacze — te same, które pojawiły się jako pierwsze. Choć niektóre dzieci mogą rozpocząć ten etap nieco wcześniej lub później, duże odchylenia od normy warto omówić z dentystą dla dzieci. Specjalista oceni, czy zgryz rozwija się prawidłowo i czy nie występują przeszkody w procesie wymiany uzębienia, np. zęby zatrzymane czy przedwczesna utrata zęba z powodu próchnicy.

Kolejność wypadania zębów — jak wygląda prawidłowy schemat?

Wymiana zębów mlecznych przebiega w określonej kolejności, choć mogą zdarzyć się drobne różnice osobnicze. Typowy kalendarz wypadania wygląda następująco:

  • 6–7 lat – dolne i górne siekacze przyśrodkowe

  • 7–8 lat – siekacze boczne (najpierw dolne, potem górne)

  • 9–11 lat – pierwsze trzonowce i kły

  • 10–12 lat – drugie trzonowce

Wymiana uzębienia trwa zazwyczaj do 12. roku życia, choć trzecie trzonowce, czyli zęby mądrości, często pojawiają się dopiero między 17. a 25. rokiem życia, a czasami jeszcze później lub wcale.

Co wpływa na tempo wypadania mleczaków?

Nie wszystkie dzieci przechodzą przez ten proces w identyczny sposób. Tempo wypadania zębów zależy m.in. od genetyki, diety, stanu zdrowia i higieny jamy ustnej. Przedwczesna utrata mleczaków może wynikać z urazów lub zaawansowanej próchnicy. Z kolei opóźnienia bywają związane z niedoborem niektórych witamin, zaburzeniami hormonalnymi lub anomaliami w budowie szczęki. Regularne wizyty u dentysty dla dzieci pomagają wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości.

Jak dbać o zęby w czasie ich wymiany?

Okres wymiany zębów to czas szczególnie ważny dla higieny jamy ustnej. Wyrzynające się zęby stałe są mniej odporne na próchnicę, dlatego codzienne szczotkowanie i stosowanie pasty z fluorem jest konieczne. Warto też zwrócić uwagę na to, czy dziecko nie unika mycia chwiejących się zębów. Unikanie tych obszarów może prowadzić do nagromadzenia płytki nazębnej i stanów zapalnych. Pomocne bywają również lakier fluorowy i lakowanie zębów — zabiegi, które przeprowadza dentysta dla dzieci.

Wypadanie zębów mlecznych to jeden z ważniejszych etapów rozwoju dziecka. Choć przebiega stopniowo i z reguły bezproblemowo, warto obserwować jego przebieg i wspierać dziecko w tym czasie. Zachowanie prawidłowej higieny jamy ustnej, odpowiednia dieta i regularne wizyty u dentysty dla dzieci to najlepsza profilaktyka zdrowego uśmiechu na całe życie.

Updated dnia 2025-06-11 dzięki Marek Korwel